مقایسه فیلمنامه با نمایش نامه
1- تفاوت عمده فیلم نامه با نمایش نامه در دیالوگ نویسی و مقدار کلماتی است که فیلم نامه نویس و داستان نویس از آن ها استفاده میکنند . در تئاتر به خاطر محدودیت هایی که با آن رو به رو هستیم عامل اصلی پیش برنده وقایع و تشریح ، توضیح و توجیه کمی و کیفی آن ، مکالمات بازیگر است .در واقع در تئاتر ، مکالمه یکی از اساسی ترین وسیله ها برای القای نظریات نویسنده است و اگر حتی این امر طبیعی نباشد ، همین قدر که روابط علی آن معقول به نظر برسد ، تماشاگر بر اساس سنت های تئاتر آن را خواهد پذیرفت . در نمایش نامه نویسی باید آنچه را که با چشم نمیتوان دریافت ، از راه گوش در اختیار مخاطب قرار داد . در سینما میتوان حالات چهره و نیز کوچک ترین صدای بازیگر را نشان داد .
2- عدم امکان تحرک و جابه جایی در تئاتر نویسنده نمایش نامه را ناگزیر میکند که اولا در جهت جبران چنین کمبودی با تکیه بر همدلی تماشاگر ، به ذخایر ذهنی او متوسل شود و از راه توصیف کلامی ، آنچه او را از دیدنش محروم است در ذهن او به تصویر بکشد و ثانیا وقایعی را که در نقاط پراکنده ای واقع میشوند را با تمهیداتی نمایشی با هم ادغام میکند و در چند مکان قرار میدهد . واسطه این عمل کلام است و مکالمه و به همین دلیل در نمایش نامه ، نویسنده افرادی را می آورد که به نحوی منطقی تماشاگر از آن ها انتظار دارد دائم حرف بزنند ، جز در مواردی خاص که سکوتی دراماتیک شکل میگیرد و در این هنگام سکوت گویا تر از کلام است .نمایشنامه نیاز به دادن اطلاعات لازم از کم و کیف امور و تجزیه و تحلیل جزئ به جزئ مسائل دارد که در عین حال قادر باشد توجه تماشاگر را به خود جذب کند .ولی در فیلم نامه به دلیل وجود وسائل تکنیکی به خصوص دوربین برعکس نمایشنامه است و اشخاص بازی را کم حرف تر میکند و در چنین هم اگر بازیگر بیش از حد حرف بزند به دلیل بالا بردن کیفی ت عاطفی صحنه ها و به منظور ایجاد حالتی دراماتیک و ارائه شناختی است که مکالمه عادی عاجز از بیان آن و یا القای این کیفیت در آن لحظات است ، نه برای دادن اطلاعات.
نمایشنامه باید تجانس بیشتری با طبیعت اکنون داشته باشد و مطالب آن باید ملموس تر از گفتار قهرمان یک داستان باشد وگرنه در هنگام اجرای آن در تئاتر موجب بی اعتباری شخص گوینده و نیز هدف نویسنده میشود . اما در فیلمنامه به دلیل نزدیکی بیشتر سینما با واقعیت های ملموس دنیای اطراف ، باید این مکالمه طبیعی تر از تئاتر جلوه کند.مکالمه در فیلمنامه ورای ظاهر ساده و معمولی خود ، گفتگویی است فشرده و جهت دار که دارای ساختمان سخت پیچیده و حساب شده است که ضمن افاده ی مطالب ، قدرت گیرایی خاصی دارد که باعث میشود کلام نویسنده در عمق وجود تماشاگر بنشیند و او را منقلب کند.
تفاوت فیلمنامه با داستان و رمان
1- اولین تفاوت فیلمنامه با داستان این است که در داستان نویسنده این امکان را دارد تا با توصیف کمیاتی که درون قهرمانان اثرش میگذرد هر حالتی را که در نظر داشته باشد بیان کند . حال آنکه فیلمنامه نویس همچون نویسنده هر اثر دراماتیکی ناگزیر است :
1- با اعمال و گفتار اشخاصی که آفریده است .
2 - با ترکیباتی خاص در اشیائ موجود در صحنه .
3 - یا از طریق نحوه ی به هم پیوستن پاره های گوناگون رویدادهای داستان فیلمنامه اش به شیوه ای که بر اساس منطق اثرش کاملا طبیعی و معقول باشد این کیفیت را به وجود آورد.
2- از نقطه نظر مکالمه نویسی ؛ نویسنده داستان در عینیت بخشیدن به فهرمان اثرش نسبت به نمایش نامه نویس و فیلمنامه نویس ، هم از نظر مقدار کلماتی که در دهان این افراد میگذارد و هم از جهت نوع ، حالت و شیوه ی ترکیب آن ها با یکدیگر آزادی بیشتری دارد تا به هر نحوی که صلاح میداند عمل کند .
نمایش نامه نویس و فیلمنامه نویس ، مطالب را به تناسب ویژگی های شخصیتی آن ها و نیز اهمیتی که در آن صحنه ها دارد تقسیم میکند و همین که یکی از آن ها دیگر مطالبی برای گفتن نداشت نمایش نامه نویس یا فیلم نامه نویس با تمهیداتی او را خارج میکند . زیرا هم برای مخاطب و هم برای بازیگر این وضعیت آزار دهنده است ولی در داستان به دلیل آنکه شخصیت بیکار در جلوی چشم خواننده نیست ، زیاد آزار دهنده به نظر نمیرسد .
درباره این سایت